Cka Eshte Tuberkulozi – Dita Boterore e Tuberkulozit

2
2250
Sot 24 Marsi është Dita Boterore e Tuberkulozit, ditë e cila është caktuar për të ngritur vetëdijesimin publik rreth epidemisë globale të tuberkulozit dhe orvatjet e përbashkëta për të eliminuar këtë sëmundje. Sot tuberkulozi shkakton vdekjen e mese 1.6 milion njerëz çdo vit. 24 marsi përkujton ditën e vitit 1882 kur Dr. Robert Koch kishte shokuar komunitetin shkencor duke shpallur se kishte zbuluar shkakun e tuberkulozit, TBC bacillus. Në kohën kur Dr. Koch bëri shpalljen në Berlin, tuberkulozi ishte duke bërë kërdi nëpër Evropë dhe Amerikë duke shkaktuar vdekjen e një prej shtat njerëzve. Për të ngritur vetëdijesimin edhe në vendet shqipfolëse ky post është krejtësisht për tuberkulozin.

Cka Eshte Tuberkulozi?

Tuberkulozi është një infeksion i shkaktuar nga bakteret ngadalë-zhvilluese që zhvillohen më së miri në vende të trupit ku ka shumë gjak dhe oksigjen. Kjo është arsyeja pse më së shpeshti gjendet në mushkëri dhe quhet TBC pulmonere. Por TBC mund që gjithashtu të shpërndahet në pjesë tjera të trupit, diçka që quhet TBC ekstrapulmonare. Trajtimi zakonisht është i suksesshëm por një proces i gjatë dhe mjaft i mundimshëm. Për të trajtuar TBC duhet kohë prej 6 deri 9 muaj.

Tuberkulozi ose është aktiv ose i fjetur.

Tuberkulozi aktiv do të thotë se ju keni baktere TBC në trup që po zhvillohen dhe po shkaktojnë simptoma. Nëse mushkëritë tua janë të infektuara me TBC aktive, atëherë është e lehtë të shpërndani sëmundjen të tjerëve.

Tuberkulozi i fjetur do të thotë se ju keni baktere të tuberkulozit në trup por se mbrojtja e trupit tuaj (sistemi imunitar) po e mbajnë atë që mos të kthehet në TBC aktive. Kjo do të thotë se për momentin nuk i keni simptomat e TBC dhe se nuk mund ta shpërndani tjerëve sëmundjen. Nëse ke TBC të fjetur kjo mund të kthehet në TBC aktive.

Si Shpërndahet Tuberkulozi Te Tjerët?

Tuberkulozi Pulmonar (i mushkkërive) është sëmundje ngjitëse. Shpërndahet kur personi i cili ka Tuberkuloz Aktiv nxjerr ajër në të cilin ka baktere të tuberkulozit dhe kështu personat tjerë e thithin atë ajër me baktere. Një person i infektuar liron edhe më shumë ajër kur ai apo ajo kollitet apo qeshet.

Nëse tuberkulozi është në vendet tjera të trupit atëherë nuk shpërndahet edhe aq lehtë tek të tjerët.

Kush Është Më I Rrezikuar Nga Tuberkulozi?

Disa njerëz janë më të cenuar që të sëmuren nga TBC se sa tjerët. Këtu përfshihen njerëzit të cilët:

  • Kanë HIV-in apo ndonjë sëmundje tjetër e cila dobëson sistemin imunitar të tyre.
  • Kanë kontakt të afërt me dikë që ka TBC aktive, si për shembull jeton në të njëjtën shtëpi me dikë që ka TBC aktive.
  • Kujdeset për personat të cilët kanë TBC aktive… si mjekët apo motrat dhe teknikët.
  • Jetojnë apo punojnë në vende ku ka shumë njerëz si burgjet, spitalet, shtëpitë e kujdesit ndaj të moshuarve dhe të pleqve.
  • Abuzojnë me alkool dhe droga të llojllojshme.
  • Udhëtojnë apo janë të lindur në vende ku TBC e patrajtuar është diçka e zakonshme, vende si Amerika Latine, Afrika, Azia dhe Evropa Lindore dhe Rusia.

Është e rëndësishme që ata të cilët janë të cenueshëm dhe në rrezik për tu sëmur nga tuberkulozi të testohen një herë apo dy në vit.

Cilët janë simptomat e tuberkulozit?

Shumë shpesh kur njerëzit infektohen me tuberkuloz, sëmundja është aq e lehtë në fillim sa që ata as që mund të mendojnë se e kanë. Njerëzit me tuberkuloz të fjetur (latent) nuk kanë fare simptomat përveç nëse sëmundja kthehet në tuberkuloz aktiv.

Simptomat e tuberkulozit aktiv janë:

  • Kollitje që nxjerr mukozë të trash, të turbullt dhe nganjëherë me gjak për më shumë se 2 javë.
  • Plogështi dhe humbje peshe.
  • Djersite të natës dhe temperaturë.
  • Të rrahura të shpejta të zemrës.
  • Të ënjtura në qafë (kur infektohet gjëndrat limfatike të qafës)
  • Frymëmarrje e shkurtë dhe dhembje gjoksi (në raste të rralla).

Si Diagnostikohet Tuberkulozi?

Mjekët shpesh e zbulojnë TBC e fjetur duke bërë test të lëkurës. Gjatë testit të lëkurës, mjeku apo tekniku injekton antigjen të TBC ndër lëkurën tuaj. Nëse keni baktere të TBC në trup, brenda dy ditëve ju do të keni një gungë të skuqur aty ku jeni shpuar nga gjilpëra e injeksionit. Testi nuk mund të tregoj kur je infektuar dhe nëse sëmundja mund të shpërndahet tek të tjerët.

Për të zbuluar tuberkulozin pulmonar mjekët testojnë një mostër të mukozës së mushkërive për të parë nëse në të gjenden baktere të tuberkulozit. Mjekët nganjëherë bëjnë fotografim me rreze-x (rentegen) për zbuluar tuberkulozin mushkëror.

Për të zbuluar tuberkulozin ekstrapulmonar mjekët mund të marrin një mostër të indit (biopsi) për ta testuar. Ose mund të ju bëjnë skanim CT ose MRI (Imazh me Rezonancë Magnetike) dhe kështu mjeku mund të shikoj në brendi të trupit tuaj.

Si Trajtohet Tuberkulozi

Shpesh mjekët kombinojnë katër antibiotik për të trajtuar tuberkulozin aktiv. Është me rëndësi që medikamenti për tuberkuloz aktiv të merret për së paku 6 muaj. Gati të gjithë njerëzit shërohen nëse marrin medikamentin ashtu si ka përshkruar mjeku. Nëse pas 6 muajve testet prapë tregojnë tuberkuloz aktiv atëherë trajtimi duhet të vazhdoj për 2 apo 3 muaj shtesë. Shumica e njerëzve me tuberkuloz të fjetur (tuberkuloz latent) shërohen vetëm me një lloj antibiotiku të cilin e marrin rresht për 9 muaj. Kjo zvogëlon rrezikun që tuberkulozi të shndërrohet në tuberkuloz aktiv.

Nëse ndalon së marri medikamentin para kohe apo e lë pa i marr për ca dite atëherë trajtimi mund të dështoj apo duhet të zgjas më shumë. Ndoshta do të ju duhet të filloni trajtimin nga e para. Kjo pakujdesi mund të shkaktoj që infeksioni të bëhet edhe më i ashpër apo që të bëhet rezistues ndaj antibiotikëve. Kështu do të bëhet shumë më i vështirë për tu trajtuar.

Tuberkulozi mund të trajtohet vetëm nëse i merr të gjitha dozat e mjekimit që të janë përshkruar. Një mjek apo teknik duhet të ju shikoj që ju të mos harroni asnjëherë dozën dhe se e merrni si duhet. Ndoshta do të duhet të shkoni në spital ose të vizitoni ordinancën e mjekut për çdo ditë por më mirë është kështu se sa të harrosh ose të gabosh në dozë e të keqësosh apo fillosh shërimin nga e para. Përqindja e shërimit të tuberkulozit është shtuar shumë për shkak të këto lloj trajtimi të vëzhgimit të përafërt.

Sherohu.com është website qëllimi i së cilës është që të shpërndajmë tek shqipfolësit informacione rreth një jete më të mirë dhe më të shëndetshme. Artikujt në këtë faqe nuk duhen të merren si këshill përfundimtare, këshilloheni që gjithmonë të konsultoheni me mjekun tuaj para se të veproni. Ju urojmë shëndet dhe çdo të mirë.

2 KOMENTET

Pyet dhe Komento këtu

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.