Kolesteroli – Cka Nuk Keni Dite E Duhet Te Dini

Kjo cka do te lexoni tash është krejt ne kundërshtim me at se cka keni mendua rreth kolesterolit deri tash dhe me at se cka ju kanë thonë mjeket. Ndoshta asht per mu qudit ama per kete  edhe liber eshte shkru nga nje doktor dhe sot duhesh te jesh i knaqur qe do te kesh tjeter kuptim per kolesterinën.

Edhe un isha viktim e po keti vesi tkeq dhe edhe pse perpara e kam hanger te kuqt e ves koheve te fundit nuk e beja dhe e vetmja arsye ishte kolesteroli duke shpresu se po shmangja smundjet e zemres. E sot jam i knaqun qe kam tjeter kuptim rreth lidhjes se kolesterolit dhe shendetit dhe qe po e ndaj ket post me ju.

E cka po beni ju? A po frikohesh se ki kolesterolin e lart? A po e hudh te kuqt e ves pershkak se menon se eshte i demshem per shendetit ton? A po merr medikamente kunder kolesterolit apo je ka menon te marresh?

Nese pergjigjesh me po ndaj njeres nga pytjet me lart te kisha kshillu me konsideru punen e Prof. Dr. Uffe Ravnskov, autor i The Cholesterol Myths: Exposing the Fallacy that Saturated Fat and Cholesterol Cause Heart Disease.

Ja disa nga faktet nga libri i tij:

1. Kolesteroli nuk eshte helm vdekjeprus, por substance qe te duhet te jesh i shendosh. Kolesterolia i lart vetvetiu nuk shkakton smundje te zemres.
2. Njerzit qe kan kolesterol te ulet ne gjak kan po te njejten perqindje te semundjeve te zemres me ata te cilet e kan te lart kolesterolin ne gjake.
3. Kolesteroli qe gjindet ne trupin ton vie nga dy burime: kolesteroli ne ushqim dhe kolesteroli qe melqia prodhon nga ushqimet. Sasi e kolesterolit qe melqia prodhon variron sipas asasj se sa kolesterol hani ju. Nese hani shume kolesterol melqia jote prodhon me pak. Nese nuk hani edhe aq ateher melqia prodhon me shume. Kjo eshte pse dietat me kolesterol te ulet thjesht zbresin kolesterolin e gjakut ne nje person me nje perqindje te vogel.
4. Barnat qe vetem ulin kolesterolin nuk zvoglojn edhe rezikun tuaj qe te vdesesh nga ndonje semundje e zemres, dhe as qe e rrisin jetegjatsin tuaj.
   Keto barna cenojne shendetin tuaj dhe mund te zvoglojne jetegjatesin.
5. Barnat e reja te uljes se kolesterolit – statins – zvoglojne rezikun tuaj ndaj semundjeve te zemres por permes mekanizmave qe nuk jan te lidhur me zvoglimin e kolesterolit te gjakut. Dhe, edhe me alarmuese eshte fakti se statins sikur lipitor mevacor, zocor, pravachol dhe lescol njihen per stimulimin e kancerit tek brejtesit.

E cka per HDL dhe LDL?

Ne vijim i keni disa fakte rreth LDL dhe HDL qe shumica e pacienteve befasohen kur t’i mesojne:

• LDL dhe HDL nuk jan tipe kolesteroli.
• LDL dhe HDL jane lipoproteina qe transportojne kolesterolin permes sistemit te qarkullimit te gjakut.
• LDL eshte Low Density Lipoprotein dhe HDL eshte High Density Lipoprotein apo ne shqip Densitet i Ulet i Lipoproteines dhe Densitet i Larte i Lipoprotines.
• LDL shpesh gabimisht mendohet te jet kolesterol i keqe pershkak se bart apo e sjell kolesterolin te arteriet tuaja.
• HDL shpesh gabimisht referohet si kolesterol i mire pershkak se bart apo largon kolesterolin prej arterieve tuaja (te melqia juaj)
• LDL dhe HDL bartin te njejtin kolesterol.

Ketu keni pikat kryesore ti mbani mend nga faktet e permendura me lart:

Kolesteroli qe natyrisht ndodh ne ushqimet shtazore nuk eshte e demshem per shendetin ton. Por mund te behet i demshem per shendetin ton poqese demtohet ne nivele te larta te nxemjes dhe teknikave te ashpera te procesimit.

Nese vazhdimisht konsumoni kolesterol te damtuar dhe ushqime qe jan te pasura me radikal te lire ju sigurisht qe keni kogja sasi te medha te kolesteroli te demtuar duke qarkulluar ne sistemin e qarkullimit te gjakut.

Dhe nese vazhdimisht ju keni kolesterol te damtuar qe qarkullon ne gjakun tuaj ateher niveli i larte i LDL asht i lidhur me mundsin me shume se mesatare te rrezikut te zhvillimit te semundjeve kardiovaskulare, dhe niveli i larte i HDL asht i lidhur me mundsin me te ulet se sa mesater te rrezikut te zhvillimit te semundjeve kardiovaskulare.

Me fjale tjera nese keni sasi te mdha te kolesterolit te damtuar ne qarkullim te gjakut ateher ju nuk deshironi shume LDL qe te jet anej pari per te bart kolesterolin tek arteriet tuaja ku kolesteroli i damtun kontribon ne arterioskleroz, dhe ju deshironi te keni shume HDL te jet ne dispozicion qe te bart apo largon kolesterolin e damtuar nga arteriet tuaja.

Pasiqe eshte e vertet se raporti i HDLs te larte/total kolesterol reflektojnë rrezik te ulet te zhvillimit te semundjeve kardiovaskulare, cka eshte ma e rëndësishmja kur bahet fjale per kolesterolin dhe shendetin eshte te mos hash ushqime shtazore (mishna) qe jane pergadit ne temperature te larta pasiqe keto ushqime jan thjeshte te pasura me kolesterol te dëmtuar.

Nga vine udhezimet konvencionale

Fatkeqsisht udhzimet konvencionale qe promovojne nivele te ulta te kolesterolit per zemer te shendosh jane te ndikuara ne pjes te madhe nga kompanit farmaceutike qe fitojne miliarda nga barnat e tyre per ulje te kolesterolit.

Per shembull, ne ver te 2004 nje panel i mjekeve ka ulur nivelin e “siguris” te kolesterolit LDL nga 130 ne 100 dhe me tutje rekomandojnë se njerzit me rrezik te lart te zhvillimit te semundjeve kardiovaskulare duhet te zvoglojne nivelin e LDL ne 70.

Ky modifikim ne standardet praktike mjeksore ka shkaktu nje mas prej 8 milion te Amerikaneve te behen menjeher kandidat per teparit me barna per kolesterol.

Perderisa ky lajm eshte mbulu nga shumica e mediave dhe kanaleve te lajmeve vetem nje gazet “Newsday” ka raportu se shumica e mjekeve pergjegjes per themelimin e rekomandimeve te reja kishin konflikt interesash. Gati te gjith kishin pranuar para – zakonisht ne form te honorareve dhe granteve – nga se paku dhjet kompani prodhuese te barnave. Programi Kombëtar Edukativ Per Kolesterol, burimi i rekomandimeve te reja trajtuese per kolesterolin, ka deshtu te raportoj keto demaskime financiare.

Udhzimet Per Nivele Te Shendosha Te HDL, LDL, Kolesterolit Totate dhe Trigliceritet

Ne vazhdim do t’i gjeni udhzimet e mia personale te bazuar nga monitorimi i kolesterolit, ne kerkimin qe une kam be ne ket qeshte dhe ne vlersimin e rezultateve te gjakut dhe shendetit ne qindra njerez me te cilet kam punu gjat disa viteve.

1. Idealisht eshte mire te kesh nivel te kolesterolit ne gjak deri ne 150mg/dL (3.9mmol/L). Por nese kolesteroli ne gjakun ten eshte me i ulet se kjo nuk ke per cka me u brengos perderisa je duke e ushqy veten me diet te ushqyeshme bimore  dhe nese nuk jeni duke vuajtur nga ndonje smundje shendetsore. Kolesteroli ulet per nje kohe te gjate mund te shpie ne depresion, rritje te rrezikut te goditjes (pikes ne tru), dhe nje numer problemesh te lidhura me mosbalancim hormonale. Nese nuk po merrni vitamin D te mjaftueshme nga ushqimi jua, te kesh kolesterinë te ulet shpine ne munges te vitamines D pasi qe rrezet e diellit krijojne vitamin D ne trupin tuaj duke vepruar ne kolesterinë qe gjindet ne lekuren tuaj.
2. Idealisht proporcioni HDL/total kolesterinë i juaji duhet te jet mbi 25%. Ne pergjithsi sa me i larte ky proporcion aq me mire. Nese ky proporcion eshte 10-15 perqind apo me i vogel ateher ka ngritje te rrezikut te ndonje pervoje eventuale te sulmit ne zemer.
3. Idealisht eshte mire te keni proporcion triglicerid/HDL prej 2.0 apo me te ulet.
4. Nese proporcionet HDL/total kolesterina dhe trigliceride/HDL jane ne kufijt e shenuar me larte dhe ju ushqeheni kryesisht me kolesterinë te pa demtuar, te kesh total kolesterinë prej me shume se 200 mg/dL (5.2 mmol/L) sigurisht nuk eshte shkak per tu shqetsu. Ne fakt, edhe njerezit gjenet e te cilve shkaktojne qe te ken kolesterinë prej me shume se 350 mg/dL (9.0 mmol/L) jane pare te mos ken rrezik te ngritur te ndonje semundje te zemres perderisa proprocionet e tyre ishin ne rregull dhe ata shmangnin te ushqyerit me kolesterinë te demtuar.

Ja edhe disa udhzime shtepiake per kolesterinën dhe shendetit tuaj

Ne vend se te fokusoheni vetem ne numra nga testi i fundit i gjakut tuaj, shendeit juaj me se miri sherbehet:

1. Duke siguruar marrje te rregullt te ushqimeve bimore ushqyese te llojit te gjer (perime, bime bishtanjore, fruta, drithra te plote, dhe nje sasi te vogel farave dhe kokrrave si arra, lajthit etj).
2. Duke siguruar marrje te rregult te yndyrnave sikur ato qe gjinden ne avokado, ullinj, arre kokosi, vez organike dhe nganjeher nga peshqit e fresket.
3. Duke minimizuar marrjen e ushqimeve qe jan procesuar tejmase apo jane expozuar temperaturave te larta.
4. Duke provuar te jetosh jete te balancuar qe perfshin pushim te mjaftushem, aktivitet fizik, ekspozim ne ajer te fresket dhe rreze dielli (pa u djeg), dhe mardhenie te mira.

Verejtje: Disa organizata citojne burime te ndryshme qe tregojne se dietat me yndyre dhe kolesterinë te ulet jane me te shendosha se sa ato qe perfshine sasi te mjaftushme te yndyrnave te shendosha dhe kolesterinë te pa demtuar. Problemi me keto studime eshte se ato nuk bejne dallim midis yndyrnave dhe kolesterinës te demtuar dhe te pademtuar. Dhe mu kjo eshte nje dallim shume i rendesishem. Ka dallim te madhe ne mes te ushqyerit me vez organike pak te ziera apo pjekura dhe nje bifteku te pjekur shume te sherbyer disa her ne jave per shume vite.

Marr nga http://drbenkim.com dhe shpresoj se se paku ju ka dhen nje mendim tjeter dhe keni kuptuar se kolesterina nuk eshte edhe aq e keq sa e bejne mjeket disa prej te cileve ndoshta edhe e din e disa edhe nuk e dine.