Edhe pse nuk arriti të vërtetoj shkak-efektin, studimi i ri zbuloi se të rriturit që ndiqnin me rigorozitet të ashtuquajturën dietë MIND përballeshin me një rrezik 53 për qind më të ulët nga Sëmundja e Alzheimerit, lloji më i zakonshëm i demencës. Ata që i përmbaheshin dietës thjesht “mesatarisht mirë” panë që rreziku i tyre i Alzheimerit të bjerë afërsisht 35 për qind.
Çka Është Sëmundja e Alzheimerit – shkurtimisht!
Sëmundja e Alzheimerit është një çrregullim neurologjik progresiv që shkakton tkurrjen e trurit (atrofi) dhe vdekjen e qelizave të trurit. Sëmundja e Alzheimerit është shkaku më i zakonshëm i demencës – një rënie e vazhdueshme e të menduarit, sjelljes dhe aftësive sociale që ndikon në aftësinë e një personi për të funksionuar në mënyrë të pavarur.
Dieta MIND kunder Alzheimerit
“Shpesh, njerëzit që ushqehen më shëndetshëm marrin pjesë edhe në sjellje të tjera të jetesës së shëndetshme, por dieta MIND ofroi mbrojtje [kundër Alzheimerit] pavarësisht nëse ishin apo jo sjellje të tjera të shëndetshme ose kushte shëndetësore,” tha autorja e studimit Martha Clare Morris, një epidemiologe ushqimore në Qendra Mjekësore e Universitetit Rush dhe Qendra e Sëmundjeve të Alzheimerit Rush në Çikago.
Plani i të ngrënit thekson drithërat, perimet, fasulet, shpendët dhe peshkqite shëndetshëm duke lejuar gjithashtu një sasi të kufizuar të mishit të kuq më pak të shëndetshëm, gjalpit dhe ëmbëlsirave.
Dieta MIND kombinon aspekte të dietës më të njohur mesdhetare me disa veçori të të ashtuquajturës dietë DASH (Dietary Approaches to Stop Hipertension), të cilat të dyja kërkojnë konsum të lartë të frutave, perimeve dhe peshkut.
Por ndërsa dieta MIND thekson rëndësinë e ushqimeve me bazë bimore, perimeve me gjethe jeshile dhe boronicave, ajo nuk e shtyn shumë konsumimin e frutave, peshkut, bulmetit apo patateve.
Një ekspert tha se ishte i intriguar nga gjetjet.
“Ndikimi mbrojtës që ata gjetën është i rëndësishëm dhe mjaftueshëm thelbësor për t’ju bërë të bëni pak një marrje të dyfishtë,” tha Dr. Anton Porsteinsson, drejtor i programit të kujdesit, kërkimit dhe edukimit për Alzheimer në Shkollën e Mjekësisë të Universitetit të Rochesterit. Nju Jork.
“Me një dietë si kjo duket se nuk është kurrë vonë për të filluar,” tha Porsteinsson. “Dhe ky është një mesazh shumë i rëndësishëm.”
Ndër faktorët jo dietetikë që morën parasysh Morris dhe kolegët ishin historia e duhanpirjes, zakonet e stërvitjes, background arsimor, aktivitetet sfiduese mendore (të tilla si leximi ose bërja e fjalëkryqeve) dhe një histori e obezitetit, depresionit, diabetit ose sëmundjeve të zemrës.
Rezultatet e studimit – të publikuara në numrin e marsit të Alzheimer’s & Dementia – sugjerojnë se sa më gjatë të ndjekë dietën MIND, aq më e madhe është mbrojtja kundër sëmundjes së Alzheimerit, tha Morris.
Si dieta mesdhetare ashtu edhe dieta DASH janë lidhur me një rrezik më të ulët për sëmundjet e zemrës, ndërsa disa kërkime kanë identifikuar gjithashtu mbrojtje kundër demencës.
Por të dyja dietat janë më të rrepta se dieta MIND, tha Morris. Dieta mesdhetare, për shembull, kërkon të hani peshk çdo ditë dhe tre deri në katër racione me fruta dhe perime çdo ditë, shpjegoi ajo.
Për të eksploruar se si dieta MIND ndikon potencialisht në rrezikun e Alzheimerit, hetuesit analizuan pyetësorët e ushqimit të plotësuar nga më shumë se 900 burra dhe gra midis 58 dhe 98 vjeç. Të gjithë u regjistruan në Projektin Rush Memory and Aging.
Sondazhet, të përfunduara midis 2004 dhe 2013, synuan të përcaktojnë sasinë e marrjes së 144 artikujve ushqimorë nga secili i anketuar vitin e kaluar. Asnjë ndërhyrje dietike nuk u përfshi.
Më pas pjesëmarrësit u ndjekën për një mesatare prej katër deri në pesë vjet, gjatë së cilës kohë ata iu nënshtruan testeve të përsëritura neuropsikologjike.
Nga 923 të rritur, 144 zhvilluan Alzheimer gjatë asaj kohe. Ata, konsumimi i ushqimit të të cilëve ishte në përputhje me dietën MIND, kishin shumë më pak gjasa të zhvillonin çrregullimin progresiv të trurit sesa bashkëmoshatarët e tyre.
Respektimi i ngushtë ndaj dietave DASH ose mesdhetare gjithashtu lidhej me rrezikun e reduktuar ndaj Alzheimerit, por ndjekja e lirshme e njërës prej këtyre dietave rezultoi në përfitime të vogla mendore, zbuluan studiuesit.
Morris paralajmëroi se “ky është studimi i parë për të hetuar efektin e dietës MIND në sëmundjen e Alzheimerit”, duke shtuar se nevojiten më shumë kërkime për të verifikuar gjetjet.
Megjithatë, studimi është “mirë-projektuar dhe mire-ekzekutuar”, tha Porsteinsson.
Ai tha se vlen të përmendet se dieta MIND duket se ruan disa përfitime mbrojtëse edhe nëse nuk respektohet rreptësisht.
“Dhe gjithashtu mund të jetë më e lehtë për amerikanët të ndjekin, sepse përfshin ushqime që janë më të njohura, më të rehatshme dhe të disponueshme”, përfundoi Porsteinsson.
BURIMET: Martha Clare Morris, Sc.D., epidemiologe ushqyese, departamenti i mjekësisë së brendshme dhe Qendra e Sëmundjeve të Rush Alzheimer, Qendra Mjekësore Universitare Rush, Çikago; Anton Porsteinsson, M.D., profesor, psikiatri dhe drejtor, Programi i Kujdesit për Sëmundjet Alzheimer, Hulumtimi dhe Edukimi, Shkolla e Mjekësisë e Universitetit të Rochester, Rochester, N.Y.; Mars 2015, Alzheimer & Dementia
